Xerox, hastane kaynaklı enfeksiyonları daha hızlı saptamak ve önlem alabilmek için özel bir yazılım teknolojisi geliştirdi.
Gelişmekte olan ülkelerde başta bebekler olmak üzere her yıl 1.6 milyon kişinin ölümüne neden olan hastane kaynaklı enfesiyonları önlemek ve erken teşhis etmek için, tıbbi rapor ve tahlilleri analiz edip bu tür enfeksiyon riski olan hastaları otomatik olarak tanımlayan bir teknoloji Fransa hastahanelerinde kullanılmaya başlandı.
Haz 25, 2010 Dünyanın önde gelen teknoloji şirketlerinden Xerox; Fransa hükümetinin isteği ve sponsorluğunda, Fransa’nın Grenoble şehrinde yer alan AR-GE merkezinde üç yıl süren bir çalışmanın sonucunda hastane kaynaklı enfeksiyonları kapan ve kapma ihtimali olan hastaları erken teşhis etmeye yönelik özel bir metinsel analiz (Text Mining) yazılımı geliştirdi.
Hastane kaynaklı enfeksiyonları (HAI) analiz edebilmek ve önceden önlem alabilmek için, Xerox’un metin ve dil inceleme konusunda uzmanlaşmış bilim insanlarının, tıbbi danışmanların eşliğinde geliştirdiği teknoloji, bu tür virüslere yakalanma ihtimalı olan kişileri önceden saptayarak, tıbbi yetkililerin bu riski önceden görmelerini sağlıyor.
Her yıl, dünya genelinde milyonlarca hasta hastane kaynaklı enfeksiyonlardan (HAIs) etkileniyor ve hayatını kaybediyor. Doktorlar ve hemşireler el yıkama ve diğer metodlarla bu enfeksiyonları azaltmaya çalışıyor ancak yeterli oranda önüne geçilemiyor. Bu enfeksiyonları saptamak ve önüne geçebilmek için Fransa Hükümeti sponsorluğunda başlanan “Assistant de Lutte Automatisée et de Détection des Infections (ALADIN)” adlı proje Fransa hastanelerinde kullanılmaya başlandı.
Xerox bilim insanları ile farklı tıp alanlarından birçok uzmanı biraraya getiren uzun yıllar süren proje sonunda gerçekleştirilen yazılım Xerox’un “durum tanımlayıcı” adı verilen “FactSpotter” teknolojisi baz alınarak geliştirildi. Hastane enfeksiyonlarına önceden maruz kalmış hastaların kayıtları, kişiler üzerindeki hastalığın seyirleri, hastane virüslerinin hangi bünyede ne tür değer ve özellikler ortaya çıkardığı gibi ilişkilendirilmiş binlerce parametre bu yazılımın risk tanımlaması yapabilmesi için referans veri olarak kullanılıyor. Geliştirilen yazılım, hastanın tıbbi tahlil ve raporlarında ortaya çıkan sonuçlara göre bir analiz yaparak, kişiye özel bir risk derecesi tanımlıyor. Eğer bu bağlantı HAI riski potansiyeli gösteriyorsa sistem tıbbi personeli otomatik olarak uyarıyor, böylelikle önleyici tedbirler alınabiliyor.
Konuyla ilgili açıklama yapan projenin tıbbi lideri Dr Marie-Hélène Metzger; “HAI enfeksiyonları karışıktır ve birçok nedenden ötürü oluşabilir. Gerekli özenin gösterilmemesinin doğrudan bir sonucu olabilir yada bu durumdan tamamen bağımsız gerçekleşebilir, ama hastanın hastalığı yada bünyesiyle doğrudan bağlantılı olduğu kesindir. Xerox’un geliştirdiği metin ve veri analizi teknolojisi, hastanın durumu hakkında doğru teşhisi koyabilmek ve doğru kararlar alabilmek için gerekli bilgiyi edinmekte hayati önem taşımaktadır” dedi.
Xerox Avrupa Araştırma Merkezi Baş Araştırmacısı ve Projenin Koordinatörü Frédérique Segond ise; “Bir kontrol listesi, tıbbı tahlil veya raporlardaki bilgilerin her birinin birbiri ile ilişkilendirilmesi, sistem belleğindeki kayıtlı hastalık gelişim verileri ile karşılaştırılması, her bir kişinin bu tür enfeksiyonlara karşı duyarlılıklarının ortaya konabilmesini sağlayan ve her bir kişiye özel inceleme yapılmasını sağlayan bir metin, veri analiz (text minig) yazılımı geliştirdik. Böylelikle doktorlar hastanın riskini ölçebiliyor ve bu tür problemlere daha hızlı müdahale edebiliyor” dedi.
Hasta Kontrol Merkezi’ne göre, Amerika’da tahmini olarak 1,7 milyon hastane kaynaklı enfeksiyon olayı yaşanıyor ve 99,000 gibi büyük bir oranı ölümle sonuçlanıyor. Yıllık maliyeti ise 45 milyar dolar olarak saptanıyor. Sadece Fransa’da yıllık 4,000 hastane kaynaklı enfeksiyonlara dayalı ölüm gerçekleşiyor ve bunlardan sadece üçü engellenebiliyor. Dünya genelindeki hastahanelerde hastane enfeksiyonlarının görülme oranı yüzde 5-7 arasında iken bu oranın Türkiye’de yüzde 10-15 düzeyinde olduğu belirtiliyor.*
* Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikro Biyoloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi
-XXX-